Δευτέρα 31 Ιανουαρίου 2011

Ένα παλμικό Εxcalibur 220V.

Σύμφωνα με το θρύλο, ο Αρθούρος, ο μυθικός βασιλιάς της Ουαλίας, διαδέχθηκε το 516 μ.Χ. τον πατέρα του Uther Pendragon και κατατρόπωσε τους επιδρομείς Σάξωνες, όπως και τους συμμάχους τους, Σκώτους και Πίκτες. Επανέφερε τη χριστιανική θρησκεία, έλαβε σύζυγο τη Guinevere και κατέκτησε διαδοχικά πολλά εδάφη, ενώ αστείρευτοι συνεχίζονται οι θρύλοι για τη δράση του.

 Όχι κι άσχημα, ζηλευτές αξιομνημόνευτες επιτυχίες, απόδειξη οι πυκνοί μύθοι που πλέχτηκαν και τα έπη που τραγουδήθηκαν για τα κατορθώματα του αρχετυπικού Βρετανού ηγέτη. Κι όλα αυτά άρχισαν από τη συμβολική ανάσυρση του βαρύτιμου Εxcalibur, του θρυλικού ξίφους με τις υπερφυσικές ιδιότητες, από το βράχο όπου ήταν καρφωμένο. Γιατί η ενηλικίωση ενός νεαρού επίδοξου ηγέτη και η αποδοχή του από τον κύκλο των ακολούθων του περνά συνήθως από μια χειροπιαστή απόδειξη των υπερβατικών ικανοτήτων του.

Σήμερα, με απαιτήσεις στα 220V και ισχύ στα 730W, η ιδανική ηλεκτρική σέγα κατέβηκε από το ακλόνητο ράφι του πανεμπορικού υπερκαταστήματος. Από τα χέρια μου με μια μόνο κίνηση, κατόπιν μιας σύντομης έρευνας αγοράς, με προορισμό να κατατεμαχίσει ξύλα και μέταλλα για τις προσεχείς κατασκευές μου.

 Δεν ξέρω αν η κοφτερή σέγα μου με αναδείξει ηγέτη των ξυλοτεχνών ή αν τα ξυλουργικά μου κατορθώματα τραγουδηθούν ποτέ από τα λαούτα των τροβαδούρων, ξέρω όμως πως ενηλικίωση στην τέχνη και αποδοχή του τεχνίτη, χωρίς τα δικά του εργαλεία στην οπλοθήκη του δεν γίνεται.

Κυριακή 30 Ιανουαρίου 2011

Ο ήχος του ξύλου.

17ος αιώνας στην Cremona της Λομβαρδίας, ανθούσε η μουσική και μαζί της η τέχνη της κατασκευής ξύλινων έγχορδων μουσικών οργάνων με υψηλή ποιότητα στο σχεδιασμό, στην αισθητική και στο ηχητικό αποτέλεσμα.

Ο πρωτοπόρος Νικολό Αμάτι κατασκεύαζε τα καλύτερα τότε βιολιά του κόσμου, καλά ζυγισμένα και με γλυκό ήχο, υστερούσαν όμως σε ηχητική σταθερότητα στις μεγάλες αίθουσες συναυλιών. Ο Αντόνιο Στραντιβάρι ήταν εκείνος που κατάφερε να συνδυάσει τον ωραίο ήχο του Αμάτι με τις αυξημένες απαιτήσεις των μεγάλων αιθουσών σε ένταση και καθαρότητα. Πέτυχε τη μέγιστη τονική ποιότητα ήχου, ασύγκριτα σταθερή για όλο το φάσμα των συχνοτήτων, όλη την έκταση του οργάνου.

Έχει γραφτεί πως η επιτυχία οφείλεται στο μυστικό της σύνθεσης του βερνικιού, που ο Στραντιβάρι παρασκεύαζε για να επιχρίσει τα βιολιά του. Αραβικό κόμμι, μέλι και ασπράδι αυγού συγκαταλέγονται μεταξύ των πιθανότερων συστατικών του θαυματουργού βερνικιού για την προστασία και την ελαστικότητα του οργάνου. Άλλοι αναζήτησαν το μυστικό στις μαθηματικές αναλογίες των κατασκευών του κι άλλοι στις καμπυλότητες και το ακριβές σχήμα ή στον αέρα που εμπεριέχεται στο βιολί. Είπαν ότι τα ξύλα από έλατο, σφένδαμνο και ιτιά βρέχονταν σε νερό ποταμών ή ότι προέρχονταν από άγνωστα σήμερα δέντρα.

Το μυστικό του απαράμιλλου κατασκευαστή παραμένει ακόμη καλά κρυμμένο στα περίπου 700 βιολιά του Αντόνιο Στραντιβάρι που επιβιώνουν σήμερα. Και ο μόνος που αποκαλύπτει σήμερα το μυστικό είναι ο όμορφος, σταθερός και πλήρης ήχος τους στα χέρια ενός δεξιοτέχνη μουσικού.

Μακριά από εμάς είναι η τέχνη του ξύλου, η κορυφή και η μυστικοπάθειά της. Μόνο ο ήχος του ξύλου των μελλοντικών μας κατασκευών φτάνει κιόλας στο αυτί.

Τετάρτη 26 Ιανουαρίου 2011

Μίλα μου για μήλα.

Διαβάζοντας το "Faites votre cidre" του J.A.Chandon, στο υπ.αρ. 56 τεύχος της πρακτικής σειράς "L' encyclopédie d'utovie", βρίσκω συγκροτημένη μεθοδολογία για το θέμα της παρασκευής ενός ευχάριστου επιτραπέζιου ποτού της Δύσης, του μηλίτη.

Ο ειδικός ξεκινά τα βήματα του περιεκτικού οδηγού που συντάσσει, από την πρόταση για φύτευση της κατάλληλης μηλιάς. Εκείνης που θα προσφέρει, μετά από τα απαραίτητα χρόνια ωρίμανσης του δέντρου, την ιδιαίτερη επιθυμητή γεύση στο ποτήρι.

Και συνεχίζει το πόνημά του με τη λεπτομερή καθοδήγηση του αναγνώστη για τον τρόπο που θα συλλέξει τους καρπούς του. Σχεδόν δίνει οδηγίες για το μάζεμα ενός καθενός μήλου χωριστά. Γράφει, εξηγώντας αρχικά, ότι για να φτιάξουμε μηλίτη δεν κόβουμε τα μήλα από τα δέντρα, αλλά τα μαζεύουμε από το έδαφος. Φροντίζουμε βεβαίως το έδαφος κάτω από τις μηλιές στις αρχές του Φθινοπώρου να είναι καθαρό και μαλακό, λίγο φυτρωμένο χορταράκι το κάνει τέλειο. Τα πρώτα πρώτα μήλα που πέφτουν είναι συνήθως για πέταμα, κάποιο σκουληκάκι τα έχει ήδη προσβάλει. Ύστερα, αφού δούμε να έχουν πέσει τα μισά και πλέον μήλα, διαλέγουμε μια ηλιόλουστη μέρα για να ρίξουμε και τα υπόλοιπα. Καλό είναι να σκαρφαλώσουμε στο δέντρο και να τραντάξουμε τα κλαδιά, αποκλείεται πάντως ο ραβδισμός που τραυματίζει τα νεαρά βλαστάρια. 

Από το έδαφος μαζεύουμε 3-4 μήλα στα χέρια μας, τα ρίχνουμε λίγα λίγα σ' ένα καλάθι και μ' αυτό γεμίζουμε κάποιο καθαρό σάκκο ή ξυλοκιβώτιο. Αν τα μήλα είναι ήδη ώριμα, τότε οφείλουμε να τα οδηγήσουμε απευθείας στην αποχύμωση, γιατί κιδυνεύουν να σαπίσουν ειδικά μετά το χτύπημα της πτώσης. Τα μήλα όψιμης ωρίμανσης χρειάζεται να διατηρηθούν προφυλαγμένα για ένα διάστημα για να αποχυμωθούν όταν θα είναι επαρκώς γινωμένα.

Η θεωρία του ώριμου φρούτου, λοιπόν, που πέφτει έτοιμο στην ώρα του. Κρασάκι από μήλα ξέρει να φτιάχνει ο ειδικός μας κι ας τον ακούσουμε για να πάρουμε το στρωτό ολιστικό ρυθμό του για τον ερχόμενο τρύγο μας. Και το σταφύλι μας κάτω από την κληματαριά θα πέσει.

Δευτέρα 24 Ιανουαρίου 2011

Τα πάχη της χελιδονοφωλιάς.

Τα προϊόντα του ξύλου χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, την πριστή ξυλεία (πρωτογενή και δευτερογενή) και τη βιομηχανική ξυλεία (κόντρα πλακέ, νοβοπάν, MDF κλπ). Τα μήκη για την πριονιστική (πριστή) ξυλεία κυμαίνονται συνήθως μεταξύ 4 και 6 μέτρων. Ανάλογα με το πάχος, οι διάφοροι τύποι ξυλείας χαρακτηρίζονται ως:

Σκουρέτια: Με πάχος από 1 έως 1,2 εκ.
Μισόταβλες: Με πάχος από 1,8 έως  2 εκ.
Τάβλες ή σανίδες: Με πάχος από 2,5 εκ. έως και σε πλάτη 8 - 10 - 12 - 15 εκ. ή και μεγαλύτερα.
Ποντισέλια: Με πάχος 3 έως και 4 εκ.
Πόντοι: Με πάχος 4 έως και 5 εκ.
Παχοσανίδες ή μαδέρια: Με πάχος 5 έως 7 εκ.
Καδρόνια ορθογώνιας ή τετραγωνικής διατομής: Με μια πλευρά 20 εκ. ή και περισσότερο. Συνηθισμένες διατομές 20Χ26 εκ. μέχρι και 30 εκ. η μεγαλύτερη πλευρά.

Πουλάκι ξένο, ξενιτεμένο, με ξύλο πιο λεπτό κι από σκουρέτι θα γίνει το σπίτι σου, γύρω στα 0,75 εκ σε πάχος. Αρκεί να υπάρχει κάπου στο μικροεμπόριο ξυλείας, αυτό το είδος πρωτογενούς υλικού που ήδη φαντάζομαι. Αν και μια έκπληξη είναι μια επιπλέον γνώση και είναι πάντα ευπρόσδεκτη.

Σάββατο 22 Ιανουαρίου 2011

Μια φωλιά στο Τόκιο.

Το σημερινό Τόκιο είναι μια μεγαλούπολη των 13.000.000 κατοίκων, όπου εισρέουν καθημερινά 2.500.000 εργαζόμενοι που διαμένουν στα περίχωρα. Οι ρυθμοί της πόλης είναι έντονοι και επιβάλλονται στη ζωή των ανθρώπων. Εκτός από τον ελεύθερο χρόνο που είναι πολύ σύντομος και γεμάτος από ανάγκες της ζωής στην πόλη, πολύ περιορισμένος για τους κατοίκους είναι και ο χώρος, ιδιωτικός και δημόσιος. 

Σε κάθε πολίτη του Τόκιο αντιστοιχούν λίγα τετραγωνικά γης, για να ορίσει την κατοικία του. Γι' αυτό, ίσως και λόγω της ιδιοσυγκρασίας των Ιαπώνων, ένα κίνημα για ευφυή σχεδιασμό μικροσκοπικών σπιτιών που αξιοποιούν κάθε σημείο και εντάσσονται δυναμικά στο περιβάλλον της πόλης αναπτύχθηκε πρόσφατα, δίνοντας σύγχρονες ρεαλιστικές λύσεις.

Κι έτσι όπως βλέπω τα σπίτια μινιατούρες, με τα ελάχιστα ανοίγματα για είσοδο, φως και αέρα, στερεωμένα στις γωνιές των πεζοδρομίων, μέσα στην πυκνή ζούγκλα της πόλης, κρυμμένα πίσω από τα ηλεκτροφόρα κλαδιά του δικτυακού δάσους, σκέφτομαι.

Σκέφτομαι, τουλάχιστον στα χελιδόνια της ξύλινης φωλιάς που σχεδιάζω για το μπαλκόνι της πόλης μου, να προσφέρω μικρές πολυτέλειες στους χώρους, στους χρωματισμούς, στα ανοίγματα αερισμού, στη θέα και σε ό,τι θα μπορούσε να παρέχει μια αίσθηση ανθρωπιάς και δυνητικής φιλοξενίας. 

Τρίτη 18 Ιανουαρίου 2011

A perfect day for bananafish.

"They lead a very tragic life," he said. "You know what they do, Sybil?"
She shook her head.
"Well, they swim into a hole where there’s a lot of bananas. They’re very ordinary-looking fish when they swim in. But once they get in, they behave like pigs. Why, I’ve known some bananafish to swim into a banana hole and eat as many as seventy-eight bananas." He edged the float and its passenger a foot closer to the horizon. "Naturally, after that they’re so fat they can’t get out of the hole again. Can’t fit through the door."
"Not too far out," Sybil said, "What happens to them?"
"What happens to who?"
"The bananafish."
"Oh, you mean after they eat so many bananas they can’t get out of the banana hole?"
"Yes," said Sybil.
"Well, I hate to tell you, Sybil. They die."
"Why?" asked Sybil.
"Well, they get banana fever. It’s a terrible disease."

Το μόνο, που δεν θα θέλαμε να συμβεί στους φτερωτούς φιλοξενούμενους του μπαλκονιού μας, θα ήταν μια αντίστοιχη τραγική κατάληξη, όπως αυτή των μπανανόψαρων που περιγράφει ο J.D Salinger στην Αμερική του 1948.

Γι' αυτό, την προσοχή μας στο άνοιγμα του μικρού ξύλινου ξενώνα. Διαμέτρου      11/2" , δηλαδή σχεδόν 4 εκατοστών. Ούτε μικρότερο, αφού κάποια στιγμή τα μικρά και μεγάλα χελιδονάκια θα πρέπει να μπορούν να βγουν έχοντας τραφεί και μεγαλώσει. Ούτε μεγαλύτερο, αφού πάντα καραδοκεί το άπληστο μάτι μιας γάτας, το πόδι ενός racoon ή ενός κουναβιού, η γλώσσα κάποιου αδίστακτου φωλιδωτού armadillo... ας είμαστε ασφαλείς στον όροφό μας τουλάχιστον...

Κυριακή 16 Ιανουαρίου 2011

Για φτερωτούς οικιστές.

Mοιάζει να είναι η κατάλληλη εποχή, για ένα νέο μικρό άθλο: τη στέγαση ενός χελιδονιού σε μια ξύλινη κατοικία, σχεδιασμού και κατασκευής μας. Δεν είναι από τώρα βέβαιο ότι θα ελκύσουμε κάποιο από τα παλιννοστούντα αποδημητικά πουλιά της ερχόμενης Άνοιξης, όμως εμείς θα ελπίσουμε πρώτα στην απόλαυση της δημιουργίας, μετά στό αισθητικό αποτέλεσμα στο μπαλκόνι μας και τέλος στον ερχομό του πρώτου θερινού οικιστή.

Λέγεται οτι ο σχεδιασμός ενός τέτοιου ξύλινου σπιτιού ακολουθεί βασικούς εμπειρικούς κανόνες. Το ξύλο, σαν υλικό είναι η πρώτη επιλογή, φιλικό και επαρκώς θερμομονωτικό για τους ενοίκους. Συμπληρώνω ότι είναι εύκολο στη χρήση, κοπή και σύνδεση, ενώ και το σχετικό σχέδιο είναι ιδανικό για τον πρωτάρη ξυλοτέχνη.

Η κατοικία χαρακτηρίζεται από μεγάλο ύψος, ειδικά για την ασφάλεια των ανήλικων ενοίκων από πτώσεις ή επίβουλους εχθρούς. Για τον ίδιο λόγο και το στρογγυλό άνοιγμα είναι μικρής διαμέτρου 4 cm, ψηλότερα κατά 16 cm από το δάπεδο. Σημαντικό μέγεθος για κάθε είδος πουλιού είναι και το εμβαδόν του τετράγωνου δαπέδου, εδώ με πλευρές 14 cm. Η στέγη είναι επικλινής, υπερκαλύπτει κατά 4 cm την πρόσοψη για να παραμένει η φωλιά στεγνή και είναι ανοιγόμενη για την καθαριότητά της στο τέλος της σεζόν.

Τώρα, για το χρωματισμό των εξωτερικών όψεων, νομίζω ότι θα μεγαλουργήσουμε όταν θα βρεθούμε με το έργο ολοκληρωμένο στα χέρια μας     και η Άνοιξη θα είναι αρκετά κοντά για να μας εμπνεύσει.

Παρασκευή 14 Ιανουαρίου 2011

Σχέδιο για ένα μπρίκι.

Τι γλώσσα κι αυτή η ναυτική... Κάπου έχω ένα κουτί με σχέδια, υλικά, χρώματα και πινέλα για ένα γενναίο ιστιοφόρο σαν κι αυτό. Άραγε, να το ξεκινήσω κάποτε; τάχα, θα καθελκυστεί υπερήφανο μια μέρα ή ως το έρμα (σαβούρα) υπ.αρ. 28 θα παραμένει αορίστως στο ράφι του;

Πέμπτη 13 Ιανουαρίου 2011

Το προϊστορικό οινοποιείο.

Την περασμένη Δευτέρα, ερευνητές του UCLA ανακοίνωσαν την ανακάλυψη ενός σπήλαιου στην Αρμενία, όπου διασώθηκαν θαμμένα στο χώμα για έξι χιλιετίες τα εύγλωττα υπολείμματα του παλαιότερου γνωστού πλέον οινοποιείου.

Φαίνεται ότι κατά το 4.000 π.Χ. λειτουργούσε στη σπηλιά όλος ο κύκλος της οινοποίησης. Βρέθηκε πατητήρι σταφυλιών διαστάσεων περίπου 1 τ.μ. Γύρω του, ευρήματα από κουκούτσια σταφυλιού, πατημένα τσαμπιά, μούστος και ξερά κληματόφυλλα. Vitis vinifera, η ποικιλία, που ακόμη και σήμερα τρυγείται στην περιοχή για κρασί. Από το ποδοπάτημα των αλλοτινών οινοποιών, ο μούστος έρρεε σε κάδο βάθους 70 εκ. με χωρητικότητα που πλησίαζε τα 60 λίτρα. Ακόμη και σήμερα, ο κάδος είναι καλυμμένος από τις χρωστικές του παλιού κόκκινου κρασιού, όπως είναι και τα φλυτζάνια, τα βάζα και τα κεραμικά θρύψαλλα που κείτονται δίπλα του. Το μικροοινοποιείο της σπηλιάς, κατά τους ειδικούς, δεν απευθυνόταν στην καθημερινή απόλαυση των ντόπιων, αλλά σε κάποια τελετουργική ιεροτελεστία, μάλλον προς τιμήν των προγόνων τους.

Τι να πω, που η φετεινή μου ιδέα για φυσική οινοποίηση, με παρόμοιες διαδικασίες και με σκεύη αντίστοιχων διαστάσεων, με φέρνει τόσο κοντά στους πιο παλιούς παππούδες του κρασιού. Αναρωτιέμαι, μόνο, πόσο νεωτερική μου φάνηκε αρχικά σαν ιδέα. Φαίνεται πως στην αρχή κάθε Φθινοπώρου, η ιδέα της οινοποίησης ανανεώνει την αξία της και αποκτά τελετουργική ξανά σημασία, σε όλους τους αιώνες και για όλους τους πατητήδες.

Τετάρτη 12 Ιανουαρίου 2011

Μινιατούρες σε φυσικό μέγεθος.

Besides the large box in which I was usually carried, the queen ordered a smaller one to be made for me, of about twelve feet square and ten high, for the convenience of travelling, because the other was somewhat too large for Glumdalclitch's lap, and cumbersome in the coach. It was made by the same artist, whom I directed in the whole contrivance. This travelling closet was an exact square, with a window in the middle of three of the squares, and each window was latticed with iron wire on the outside, to prevent accidents in long journeys. On the fourth side, which had no window, two strong staples were fixed, through which the person who carried me, when I had a mind to be on horseback, put a leathern belt, and buckled it about his waist.

Στα ταξίδια του ο Gulliver, όπως τα κατέγραψε ο Jonathan Swift, βρέθηκε στη Brobdingnag, τη χώρα των γιγάντων. Οι διαστάσεις που περιγράφει για το σχέδιο κατασκευής του μεταφορικού του ξυλοκιβώτιου είναι κατάλληλες για ανθρώπους, φαντάζουν όμως μινιατούρες, σε αναλογία με τις επικρατούσες στον τεράστιο φανταστικό κόσμο διαμονής του.

Έτσι, σκέφτομαι να ξεκινήσω κι εγώ την ταπεινή ξυλοτεχνική μου προσπάθεια, κατασκευάζοντας ξύλινους χώρους αληθινής ζωής σε μικροσκοπικές διαστάσεις. Κούκλες, πουλάκια, ζωάκια του κήπου, ελάτε να κατοικήσετε, για το χατήρι ενός χαδιού από το αβρό χέρι μιας πριγκίπισσας.

Τρίτη 11 Ιανουαρίου 2011

Ένα κέρμα για το Hound Dog.

Το 1015-Bubbler της Wurlitzer είναι το πιο κλασικό και δημοφιλές μοντέλο jukebox. Σχεδιασμένο στη δεκαετία του 1940, συσχετίστηκε με την pop κουλτούρα των 50's. Ο λόγος είναι η μοναδική του εμφάνιση, η μαζική του παραγωγή και η εκρηκτική, τότε, άνθηση του πολύχρωμου χαρακτήρα της νεανικότητας. Τότε, που τα μαγικά ηλεκτρικά φώτα των jukebox και τα πολύχρωμα υπερ-αρωματικά ποτά με τις απογειωτικές φυσαλίδες των ανθρακούχων αναψυκτικών, έπαιζαν στους ρυθμούς των νέων μουσικών ήχων.

Ίσως κι εγώ, σύμφωνα με την παλιά δοκιμασμένη συνταγή, για να βρω τους ζωντανούς ρυθμούς των νέων ήχων μου, χρειάζομαι όχι μόνο να γεμίσω το ράφι μου με τα πολύχρωμα αρωματικά ποτά των εμπνεύσεών μου αλλά και να συγκεντρώσω ένα μπουκέτο φρέσκων μουσικών επιλογών που θα δώσουν τον τόνο της απόλαυσης.

Σύντομα λοιπόν εδώ ένας μαγικός USB κερματοδέκτης, με καμβά πλήκτρων σε στήλες ABCD και γραμμές 12345... κι ένα κρυστάλλινο ποτήρι με πάγο στο δεξί χέρι του μικροποτοποιού.

Κυριακή 9 Ιανουαρίου 2011

Οι δύο ακλόνητοι.

Le nom du Café "Les Deux Magots" a pour origine l'enseigne d'un magasin de nouveautés qui occupait jadis le même emplacement. De cette époque témoignent encore les deux statues qui ornent la salle de l'établissement. Vers 1885 le magasin de nouveautés laissa la place à un café liquoriste, à la même enseigne. Verlaine, Rimbaud et Mallarmé, entre autres, prirent alors l'habitude de s’y rencontrer.

Aujourd'hui le monde des arts et de la littérature y côtoie aussi celui de la mode et de la politique. Le Café Les Deux Magots est fier d'être l'un des plus anciens cafés de Paris: le service y a conservé son caractère original. Les serveurs, en habit noir et blanc selon la tradition, servent encore certaines consommations (vins, champagne, alcools, whiskies) devant le client, avec présentation de la bouteille. Ils servent également le chocolat préparé à l'ancienne à partir de tablettes fondues dans du lait et le café, comme autrefois, dans de vrais pots apportés fumants à table.

Κι αυτό που θέλει να πει ο Παριζιάνος αφηγητής είναι πως στα καλά μέρη το ποτήρι του κρασιού που παραγγέλνεις εξακολουθούν να σου το σερβίρουν από το μπουκάλι του, μπροστά σου, με προσοχή και ακρίβεια. Κι εμείς πιστοί στις ακλόνητες παραδόσεις έχουμε από τώρα τα μπουκάλια, τα ποτήρια και την παρέα και περιμένουμε τέλος του χρόνου το κόκκινο ξηρό κρασί για να σερβίρουμε.

Σάββατο 8 Ιανουαρίου 2011

Ο αόρατος εχθρός.

"Το κρασί δεν είναι ένα συνηθισμένο γεωργικό προϊόν, αλλά ένας ζωντανός οργανισμός, ο οποίος έχει τη γέννησή του, την εξέλιξή του και το θάνατό του, όπως όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί.

Η ζωή και η εξέλιξή του συνεχίζονται για πολλά χρόνια μέσα στο βαρέλι και στο μπουκάλι. Έτσι, σ' αυτό το χρονικό διάστημα μπορεί να παρουσιάσει διάφορες ασθένειες και μεταβολές στη γεύση, στη μυρωδιά, στο χρώμα, στην οξύτητα και στην ποσότητα της αλκοόλης.

Ασθένειες είναι εκείνες οι μεταβολές του κρασιού που προκαλούνται από τους μικροοργανισμούς. Αλλοιώσεις είναι όλες οι μεταβολές στη σύνθεση του κρασιού που προκαλούνται από διάφορες χημικές ή φυσικές επιδράσεις ή με την πρόσληψη ξένων υλών. Οι  ασθένειες και  οι αλλοιώσεις του κρασιού εμφανίζονται, όταν δεν εφαρμόζονται οι κανόνες καλής συλλογής και οινοποίησης του σταφυλιού."

Πολύ διαφωτιστικός ο ειδικός Π.Λ.Τσέτουρας στο "Οικολογικό κρασί & Βιολογική καλλιέργεια αμπέλου" σχετικά με τα πάθη του κρασιού. Μικροσκοπικός έως αόρατος σε κάθε περίπτωση ο εχθρός της οινοποίησης και επίσης θολοί για τον αρχάριο και οι κανόνες της καλής πρακτικής.

Διαβάζοντας, όμως με προσοχή, το αόρατο γίνεται δειλά δειλά ορατό και οι κανόνες σιγά σιγά αποκτούν διαύγεια. Διαύγεια, όπως εκείνη που επιθυμούμε να απολαύσουμε μια μέρα κοιτώντας το γεμάτο ποτήρι μας στο φως.

Παρασκευή 7 Ιανουαρίου 2011

Το ένστικτο του κυνηγού.

Διαβάζω: Όπως σε κάθε ζώο, στο ψάρι τα ένστικτα παίζουν πρωταρχικό ρόλο στη συμπεριφορά του. Στο ψάρι το ένστικτο του κυνηγού, της κατοχής, το σπρώχνει σε επιθέσεις προς ένα σώμα που μετακινείται στο πεδίο της ορατότητάς του ή της αντίληψής του. Αυτό ισχύει για όλα τα σαρκοβόρα. Πολλοί θα έχουν παρατηρήσει σε καθαρά νερά ένα ψάρι να ακολουθεί ένα κουταλάκι, χωρίς να εκδηλώνει καμιά πρόθεση να του επιτεθεί. Συνήθως η πρώτη αντίδραση του ψαρά είναι να επιβραδύνει την κίνηση για να δοθεί καιρός στο ψάρι να καταπιεί το δόλωμα. Λάθος, το εγκαταλείπει! Αλλά ο ψαράς γρήγορα θα καταλάβει. Αντί να επιβραδύνει όταν αντιληφθεί πως ένα ψάρι ακολουθεί ή πλησιάζει το κουταλάκι του, κάνει μια απότομη κίνηση του δολώματος και τότε 9 στις 10 φορές, π.χ. η πέστροφα θα τσιμπήσει. Το ένστικτο του κυνηγού αντέδρασε, το ψάρι νόμισε πως η λεία του προσπαθούσε να ξεφύγει και το κατάπιε...

Ωραία, αλλά ποιος ακριβώς έχει το ένστικτο του κυνηγού και ποιος παίζει το ρόλο του θηράματος; Κι αυτό το δόλωμα πώς νοστιμίζει μερικές φορές...

Πέμπτη 6 Ιανουαρίου 2011

Σήμερα τα Φώτα.

Κύριοι Ακαδημαϊκοί,
Κυρίες και Κύριοι,
Ας μού επιτραπεί, παρακαλώ, να μιλήσω στο όνομα της φωτεινότητας και της διαφάνειας. Επειδή οι ιδιότητες αυτές είναι που καθορίσανε τον χώρο μέσα στον οποίο μου ετάχθη να μεγαλώσω και να ζήσω. Και αυτές είναι που ένιωσα, σιγά-σιγά, να ταυτίζονται μέσα μου με την ανάγκη να εκφρασθώ. Είναι σωστό να προσκομίζει κανείς στην τέχνη αυτά που του υπαγορεύουν η προσωπική του εμπειρία και οι αρετές της γλώσσας του. Πολύ περισσότερο όταν οι καιροί είναι σκοτεινοί και αυτό που του υπαγορεύουν είναι μια όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ορατότητα.
Δεν μιλώ για τη φυσική ικανότητα να συλλαμβάνει κανείς τ' αντικείμενα σ' όλες τους τις λεπτομέρειες αλλά για τη μεταφορική, να κρατά την ουσία τους και να τα οδηγεί σε μια καθαρότητα τέτοια που να υποδηλώνει συνάμα την μεταφυσική τους σημασιολογία.



Από το λόγο του Οδ.Ελύτη κατά την απονομή του βραβείου Νόμπελ, αφιερωμένο στην ημέρα των Φώτων και στη μεταφορική καθαρότητα που ελπίζουμε να μας οδηγήσουν οι καρποί των ερασιτεχνισμών μας.

Τετάρτη 5 Ιανουαρίου 2011

Αχινοί εν όψει.

Είναι καλοκαίρι, πρωί, στις Κυκλάδες. Περπατάς ξυπόλητος στα βράχια πάνω από το γιαλό, όχι σε λιμάνι ή παραλία, αλλά πιο απόμερα, απέναντι ας πούμε από ένα τέτοιο πολυσύχναστο παραθαλάσσιο σημείο. Στην πρωινή ησυχία σου, λοιπόν, παρατηρείς το βυθό κι αναζητάς στα βραχάκια τον τόπο με τους αχινούς.

Αχινούς που σίγουρα θα βρεις, όσο τα νερά γίνονται καθαρά κι απαλλαγμένα από ρύπους. Εκεί, η κοινωνία των ακανθοφόρων εχινόδερμων θα ξεχωρίζει, προειδοποιώντας οπτικά για την επικίνδυνη επαφή και προκαλώντας την περιέργεια για το καλά φυλαγμένο περιεχόμενο.

Μιά απόχη και μια σακούλα. Ένα ψαλίδι κι ένα κουταλάκι. Ένας σουγιάς κι ένα λεμόνι. Ίσως, τέλος, το μαγιό, η μάσκα και ο αναπνευστήρας. Αυτά είναι τα απαραίτητα σύνεργα για να απολαύσεις πλήρως το πρωινό σου. Όλα, σε ποσότητες ανάλογες, βέβαια, με το πλήθος της παρέας.

Πάντως, μην παιδευτείς να μαζέψεις περισσότερους από όσους μπορούν να φαγωθούν επί τόπου από τους συμμετέχοντες. Είναι βέβαιο, ότι όσο απομακρύνεσαι από τον τόπο τους, οι αχινοί σου χάνουν τη γεύση τους.

Και τώρα που ο νέος χρόνος ήρθε και σε λίγο καιρό θα ξεκινήσουν οι Απόκριες, το πρώτο ραντεβού με τους θωρηκτούς μεζέδες του γιαλού κλείνεται από τώρα για την Καθαρή Δευτέρα. Ίδωμεν.

Τρίτη 4 Ιανουαρίου 2011

Sapindus Mukorossi.

Soap nut στη διεθνή, Reetha στα Hindi, είναι ο καρπός του δέντρου Sapindus Mukorossi. Ο καρπός με τον ιδιαίτερο φλοιό, πλούσιο σε σαπωνίνες. Στην Ινδία και στο Νεπάλ, χρησιμοποιείται από αιώνων στο πλύσιμο, στη μπουγάδα, στο καθάρισμα, με ιδιότητες παραπλήσιες των σαπουνιών μας.

Προτείνεται ως φιλικός προς το περιβάλλον, αφού είναι φυσικός και η παραγωγή του σημαίνει απλώς την επιμελή δενδροκαλλιέργεια. Ως αβλαβής και αποτελεσματικός για τον καθαρισμό υφασμάτων, απαλός για ευαίσθητες επιδερμίδες, πλήρως βιοαποικοδομήσιμος και οικονομικότερος από τα κοινά απορρυπαντικά. Λέγονται τόσα καλά, που αναρωτιέμαι πώς δεν βρίσκεται στα κεντρικά ράφια των μαζικών παντοπωλείων.

Ίσως σε γεωπόνους πρέπει να ρωτήσω για να μου δώσουν σπόρους και οδηγίες φυτέματος. Εννέα χρόνια ωστόσο, μαθαίνω ότι χρειάζεται ένα νέο δέντρο για να δώσει τους πρώτους καρπούς του. Και με την προϋπόθεση ότι θα τηρούνται συνθήκες εδάφους, υγρασίας και θερμοκρασίας αντίστοιχες της βόρειας Ινδίας.

Κι εγώ που πίστευα ότι τα πρώτα μου σαπούνια θα καταγράφονταν ως ένα κάπως σπάνιο κατόρθωμα στη χρυσή λίστα μου. Ενώ ο καρπός της φιλοδοξίας μου κρέμεται ήδη επί αιώνες φρέσκος φρέσκος στα δέντρα της μισής περίπου ανθρωπότητας. Τι να πω, ένα κουκούτσι θέλω κι εννέα χρόνια σιωπή...

Δευτέρα 3 Ιανουαρίου 2011

Καλόστρωτα καράβια.

125  Τι πλοία κοκκινόπλωρα οι Κύκλωπες δεν έχουν,
και μαραγκούς να φτιάνουνε καλόστρωτα καράβια,
καλά για ν' αρμενίζουνε και να 'ρχουνται σε χώρες,
και που μ' αυτά γυρίζοντας γνωρίζουνται οι ανθρώποι·
130  αν τα 'χανε, καλόχτιστο και το νησί τους θα 'ταν.

Από τη Ραψωδία Ι, σε έμμετρη μετάφραση Αργύρη Εφταλιώτη, η Ομήρου Οδύσσεια μιλά με ενάργεια και για τη σημασία της ναυπηγικής, των καραβομαραγκών, των ταξιδιών και του καλού τους.

Λένε οι ειδικοί ότι από εκείνα τα χρόνια των πρώιμων ανθρώπινων περιπετειών, το τέλος έστελνε τον ανήσυχο άνθρωπο προς την αρχή κι όχι ο ομαλός θεωρητικός δρόμος. Το ταξίδι, δηλαδή και το προσδοκούμενο όφελος έκαναν τον άνθρωπο ταξιδευτή του νου και μετά καραβομαραγκό και με την πράξη του να εξελίσσει τη ναυπηγική τέχνη και τελευταίο ήτανε να βρεθούν τα υλικά που χρειάζονταν ή που ήταν διαθέσιμα.

Το βράδυ ίσως στα ταξίδια, στο τιμόνι του αρχέγονου ξύλινου σκάφους, τα αστέρια οδηγοί να απαντούσαν από τότε και στα υπόλοιπα ζωτικά ερωτήματα. Τέτοια ξάστερα βράδια είναι για εμάς, τους μη ξυλοτέχνες, το κίνητρο για να διαλέξουμε τα εργαλεία της τέχνης και την ξυλεία μας και για να φτάσουμε κάποτε κι εμείς στην αρχή των ταξιδιών μας.

Κυριακή 2 Ιανουαρίου 2011

Gallo Nero di Toscana.

Ο μαύρος πετεινός της Τοσκάνης, αποτυπωμένος στο έμβλημα του πασίγνωστου τοπικού κρασιού. Βαθυκόκκινο Chianti Classico, στο χαρακτηριστικό fiasco, το γυάλινο φλασκί με την πλεχτή προστασία.

Μεσαίωνας στα 1208, η Φλωρεντία και η Σιέννα γείτονες και ανταγωνιστές σε πολεμική διαμάχη, αποφάσισαν, καθώς εξιστορείται, να δώσουν λύση με μία ιδιότυπη μονομαχία.

Με το πρώτο λάλημα του πετεινού, ένας έφιππος ιππότης από κάθε πόλη θα ξεκινούσε καλπάζοντας, έως ότου οι δύο συναντηθούν και καθορίσουν τα νέα σύνορα δικαιοδοσίας των δύο πόλεων.

Ο μαύρος πετεινός που επιλέχθηκε από τους Φλωρεντινούς, κλείστηκε επιμελώς νηστικός σε σκοτεινή απομόνωση αρκετές μέρες νωρίτερα. Η φωνή του ακούστηκε, λοιπόν, από την ανυπομονησία του, πολύ πριν το πραγματικό ξημέρωμα του αγώνα κι ο ιππότης ξεκίνησε, ενόσω ο αντίστοιχος λευκός κόκκορας στη Σιέννα ονειρευόταν ακόμη σωρούς από καλαμπόκι. Δώδεκα χιλιόμετρα έξω από τη Σιέννα συναντήθηκαν τα άλογα κι η κυριαρχία της Φλωρεντίας στην Τοσκάνη και στους εύφορους αμπελώνες της εδραιώθηκε.

Κι εμείς που, αξημέρωτα της νέας χρονιάς, τρέχουμε με το νου μας για να κερδίσουμε έδαφος στον αγώνα για το δικό μας αμπέλι και για το κρασί των ελπίδων μας, μαύρος πετεινός της νύχτας μας ξύπνησε, ένα πλούσιο πρωινό να του ετοιμάσουμε για να πάνε όλα κατ' ευχήν.

Σάββατο 1 Ιανουαρίου 2011

Καλή Χρονιά.

Καλημέρα, με την πρώτη προτροπή για καλές συνήθειες στην καινούρια χρονιά που μόλις ξεκίνησε τα πρώτα της βήματα:
 
Η πυραμίδα της Μεσογειακής διατροφής. Όποιος, λοιπόν, θέλει να τρέφεται σωστά και να απολαμβάνει το πιάτο του, καλό είναι να θυμάται και τούτα:
  • Το ελαιόλαδο να τρώγεται ωμό ή σχεδόν ωμό. Να μην τηγανίζεται.
  • Τα φρούτα να τρώγονται ωμά, φρέσκα και να είναι εποχής.
  • Τα όσπρια και τα δημητριακά να τρώγονται μαγειρεμένα με ελαιόλαδο ή φρέσκια ντομάτα.
  • Τα ψάρια να τρώγονται βραστά ή ψητά.
  • Το ψωμί να είναι ζυμωτό, μαύρο και πολύσπορο.
  • Το κρασί να είναι σπιτικό.
Και βέβαια, όπως με όλες τις προτροπές, εύκολο είναι να το λες και δύσκολο να το κάνεις. Η τελευταία, λόγου χάρη, υπενθύμιση για σπιτικό κρασί είναι ένα τέτοιο γνωστό παράδειγμα.